In 10 klassengesprekken van 10 minuten komen alle onderdelen van de SLO-leerlijnen 'samenwerken' en 'zelfregulering' aan bod. De gesprekken staan in een volgorde, maar je kunt ervoor kiezen hiervan af te wijken. Je kunt ook besluiten om bijvoorbeeld 8 gesprekken te voeren in plaats van 10. In dat geval mis je de verdieping op een aspect, maar komen de vaardigheden als geheel nog steeds voldoende aan bod.

1) Wat is samenwerken?

Gezamenlijk vormen de leerlingen een beeld van samenwerken. Er worden zoveel mogelijk aspecten kort benoemd en genoteerd. Dit is de basis voor de andere klassengesprekken. Er komen vast ook opmerkingen die met zelfregulering te maken hebben, deze worden eveneens genoteerd.

In dit startgesprek over zelfregulering verkennen de leerlingen het begrip; wat houdt het in en wat is het belang van zelfregulering? Wanneer betreft het alleen jezelf en in welke situaties heeft jouw zelfregulering ook invloed op anderen?

3) Samenwerking organiseren

Gezamenlijk zoeken de leerlingen in het gesprek uit hoe je samenwerking goed kunt organiseren. Daarbij komen vast ook aspecten van zelfregulering langs, zoals oriënteren, doelen stellen, strategisch plannen en terugkijken.

Een belangrijke stap bij zelfregulering is je vooraf goed oriënteren op de taak of op de situatie. In het klassengesprek praten de leerlingen over 'even stilstaan'; hoe doe je het en wat heb je eraan? Dit sluit mooi aan bij 'samenwerking organiseren'.

In een samenwerking doet niet iedereen hetzelfde. Gezamenlijk benoemen de leerlingen wat rollen en taken kunnen zijn. Hoe kan iedereen een taak en rol krijgen die 'op het lijf geschreven' of juist uitdagend is? Onderdelen van zelfregulering, zoals oriënteren en zelfbeoordeling komen vanzelf aan de orde.

Het klassengesprek gaat over wat het betekent om samen te werken in een team. Hoe ga je met elkaar om en wat is een prettige houding – voor anderen en jezelf? Wat schiet je op met een coöperatieve houding?

Hoe check je of je goed op weg bent? Tenslotte wil je iets goed doen of een resultaat behalen. De leerlingen praten over zelfcontrole (tijdens een activiteit) en zelfbeoordeling, beide zijn onderdeel van zelfregulering. Bij samenwerken zijn zelfcontrole en –beoordeling onder meer belangrijk bij het uitvoeren van taken en verantwoordelijkheid nemen.

Als je samenwerkt moet je communiceren. Wat vinden de leerlingen daarbij het meest belangrijk? Wat gaat er snel mis in de communicatie? Hoe werk je aan een positieve en constructieve manier van communiceren? De klas praat hierover en noteert aspecten en tips.

Kun je iets morgen beter doen als je vandaag kijkt hoe het gisteren is gegaan? De leerlingen gaan samen na hoe het werkt en wat er meespeelt als je ergens beter in wilt worden. (zelfregulering)

In dit afsluitende gesprek kijken de leerlingen samen terug op de klassengesprekken en op wat in de afgelopen weken is gedaan en geleerd over samenwerken en zelf­regulering. Hoe houden we de opbrengsten in beeld en blijven we er actief mee aan de slag?