/
Blikvangers
Nieuwe thema’s, projecten en activiteiten; er zijn elk jaar veel ontwikkelingen die we delen met het onderwijs. Een aantal highlights uit het afgelopen jaar.
Www.erk.nl vernieuwd
Het Europees Referentiekader voor de talen (ERK) speelt een belangrijke rol in het hele talenonderwijs. In 2020 is het ERK geactualiseerd en aangevuld. De website www.erk.nl kon natuurlijk niet achterblijven! In december ging de nieuwe website online. Je vindt er informatie over de inhoud van het vernieuwde ERK. Om meteen een beeld te krijgen, kun je kijken naar twee animaties over de structuur van het ERK en het nieuwe begrip mediation. Je kunt ook alle can do-beschrijvingen snel vinden en downloaden. Of praktische handreikingen en voorbeelden lezen, en leestips voor verdieping. Voor de ontwikkeling van de website hebben we steeds input en feedback van gebruikers gebruikt.
Samenhang
Van vulkanen naar grafieken. Schrijven over een kunstwerk. Op zoek naar kansen voor taal en rekenen-wiskunde binnen wereldoriëntatie en kunstzinnige oriëntatie. De projectgroep Samenhang in het primair onderwijs ontwikkelde in 2020 het stappenplan Kansen voor samenhang. Dit stappenplan helpt leerkrachten om doelen uit verschillende leergebieden met elkaar te combineren. Samen met Kidsweek in de klas ontwikkelde de projectgroep motiverende en contextrijke lessen waarin verschillende leergebieden gecombineerd zijn. Tijdens de eerste lockdown kwam er wekelijks een les gratis online beschikbaar ter ondersteuning bij het lesgeven op afstand. Wil je weten wat de meerwaarde is van onderwijs in samenhang en hoe je vanuit doelen en inhoudslijnen samenhang tussen verschillende leergebieden kunt aanbrengen? Kijk dan op de themapagina.
Kansengelijkheid in het onderwijs
Leraren spelen een belangrijke rol als het gaat om gelijke kansen voor alle leerlingen. Hun vaardigheden en verwachtingen hebben een grote invloed. Hoe zorg je ervoor dat je leerlingen vanaf het moment dat ze de school binnenkomen eerlijke kansen krijgen om hun talenten te ontplooien, ongeacht hun afkomst, de opleiding en het inkomen van hun ouders? SLO formuleerde aanbevelingen en kernboodschappen. Als je als school kiest voor bredere, meer heterogene brugklassen en een meerjarige brugperiode, bied je leerlingen langer de kans om te laten zien wat zij kunnen, en om zich te ontwikkelen. Of kies als basisschool voor wisselende niveaugroepen en voor bredere brugklassen in het voortgezet onderwijs. Dit zijn enkele van de aanbevelingen die SLO in 2020 deed na een verkennende literatuurstudie rond kansengelijkheid in het onderwijs. Kijk voor meer aanbevelingen rondom kansengelijkheid op de website.
Het Jonge Kind
Hoe verzorg je een educatief aanbod ‘op afstand’ aan peuters en kleuters? Een hele uitdaging voor professionals in de voor- en vroegschoolse educatie. Tijdens de eerste lockdown werkte SLO daarom aan een nieuwe rubriek genaamd: Onderwijs en educatie op afstand. Op die pagina vind je publicaties met leuke en leerzame activiteiten voor de professional of ouders. Verder is er speciaal voor onderbouwteams een handreiking geschreven waarin essentiële doelen zijn geformuleerd om een passend aanbod voor onderwijs op afstand in te richten. In 2020 is SLO ook verder gegaan met het beschrijven en analyseren van diverse observatie-instrumenten voor kleuters. En zijn er diverse andere publicaties opgeleverd zoals: Thematiseren met jonge kinderen’ en 'Aan de slag met Woeste Willem bij kleuters'.
Twee SLO’ers promoveerden in 2020. De één in het vakgebied Nederlands, de ander in het vakgebied rekenen-wiskunde.
Promotieonderzoek Opportunities to learn offered by primary school mathematics textbooks in the Netherlands
“Niet alle leerlingen wordt dezelfde mogelijkheden geboden om bepaalde reken-wiskundestof te leren. Zelfs niet als ze les krijgen uit dezelfde methode, omdat methodes zo zijn georganiseerd dat niet alle leerlingen dezelfde opgaven voorgelegd krijgen,” blijkt uit het proefschrift dat Marc verdedigde. Inzicht krijgen in het leeraanbod en de leerondersteuning die Nederlandse reken-wiskundemethodes bieden was zijn doel. Marc analyseerde huidige en vroegere methodes op drie aspecten: de aangeboden leerinhoud en prestatieverwachtingen, en de geboden didactische ondersteuning. De bevindingen laten zien dat methodes sterk verschillen op deze aspecten en dat dit verband houdt met de keuze voor een bepaalde didactische benadering. Methodes met verschillende didactische aanpakken verschillen niet alleen in de leerondersteuning die ze bieden – welke men zou kunnen verwachten – maar ook qua leerinhoud en prestatieverwachtingen. Bovendien blijken methodes te verschillen in hun overeenstemming met het in Nederland voorgeschreven curriculum.
Promotieonderzoek Peer talk in collaborative writing of primary school students: A conversation analytic study of student interaction in the context of inquiry learning
“Interactie is belangrijk voor de schrijfontwikkeling én denkontwikkeling en daarom van belang voor alle leergebieden”, stelt Anke na haar promotieonderzoek. Anke onderzocht de interactie van leerlingen die samen schrijven terwijl ze aan hun onderzoek werken. Die gesprekken laten heel mooi zien hoe leerlingen besluiten nemen over de inhoud en formulering en ook hoe zij kennis over het onderwerp uitwisselen. Ze deed verslag van een viertal gerelateerde studies naar gesprekken van leerlingen (8-12 jaar) uit de midden- en bovenbouw van zes basisscholen in Nederland, die samen schrijven in de context van projecten voor onderzoekend leren. Een gedetailleerde analyse van de data met behulp van conversatieanalyse gaf nieuwe inzichten vanuit twee invalshoeken: hoe leerlingen gezamenlijk een schrijfproduct tot stand brengen en hoe ze kennis en 'weten' expliciet maken in de interactie.